Ivan: ‘Veel mensen zeggen: ga toch werken. Maar ik wil studeren.’ 

In Zwolle treffen we Ivan op zijn studentenkamer die hij samen met een Amerikaanse student deelt. Zijn studieboeken staan keurig op zijn bureau gesorteerd en wanneer wij binnenkomen is hij druk aan het studeren. We praten in het Engels aangezien dit voor hem prettiger is. ‘Ik ben dankbaar dat ik hier mag wonen en een rustige plek heb om te studeren ondanks dat het niet altijd eenvoudig is. Ik volg veel verschillende vakken tegelijk waardoor er een hoge tijdsdruk is. Maar ik ben gemotiveerd om in Nederland een mooie toekomst op te bouwen.’

We gaan terug naar 24 februari 2022, de dag waarop het Russische leger Oekraïne binnenviel. Ivan woont op dat moment samen met zijn ouders, tweelingbroer en twee jongere zusjes in Soemy, veertig kilometer van de Russische grens. ‘Mijn ouders zeiden ‘s ochtends dat we onze spullen moesten pakken en ‘s middags vertrokken we naar het westen. Het was niet meer veilig om hier te blijven wonen.’ 

Aangezien het gezin meer dan drie kinderen heeft die op dat moment minderjarig zijn, mochten zij de Oekraïense grens over. Hierna breekt voor Ivan een onzekere periode aan. ‘In Nederland verbleven we bij een oude bekende van mijn moeder in Kraggenburg (een klein dorpje in de Noordoostpolder, tussen de aardappelvelden; red.). Het was geen fijne plek om te wonen. Er was weinig te doen. Daarnaast woonden er geen mensen van mijn leeftijd waardoor ik weinig sociale contacten had.’  

Op dat moment was Ivan 17 jaar en ging hij niet naar school toe. Wel volgde hij, zo goed en kwaad als het ging, via een onlineverbinding de lessen van zijn middelbare school in Oekraïne. Dit kostte hem minder tijd dan opnieuw beginnen aan een middelbare school in Nederland. ‘Toen ik in Nederland aankwam moest ik nog 1,5 jaar online lessen volgen om mijn diploma te halen.’ Dit was erg lastig aangezien een groot gedeelte van mijn klasgenoten gevlucht was en op veel verschillende plekken in Europa verbleef. Daarnaast was het ook eenzaam om alleen op mijn kamer te studeren.’ Gelukkig werd zijn inspanning beloond: hij slaagde!  

Hij hoopte dat hij met zijn Oekraïense schooldiploma hier meteen kon beginnen met studeren. Maar zo eenvoudig was dat niet. Studenten van buiten de EU moeten het instellingscollegegeld betalen en dat is vier à vijf keer zo hoog als het wettelijke collegegeld. ‘Ik wilde graag studeren aan de Hogeschool Windesheim maar de studiekosten voor Oekraïense studenten zijn hoog. Het kost 8.000 euro om hier een opleiding te volgen. Dit kunnen mijn ouders niet betalen. Om mijn studie te betalen zou ik vijf dagen per week moeten werken terwijl ik juist wil studeren.’  

Daarom ging hij op zoek naar een mogelijkheid om tóch te kunnen studeren. ‘Ik heb verschillende organisaties en fondsen benaderd die vluchtelingen helpen bij het vinden van (passend) onderwijs. Het UAF was de enige organisatie die op mijn verzoek reageerde. Het UAF betaalt het verschil met het wettelijke collegegeld en heeft contact met de hogeschool.’ Een redder in nood, zo noemt Ivan het UAF.