Acht jaar geleden ontvluchtte Bashar Alsayegh (1996) Syrië samen met zijn zieke broer Bassel. Eenmaal in Nederland was hard werken en niet opgeven zijn devies. Met resultaat: na intensieve jaren heeft Bashar zijn gewenste hbo-opleiding binnen handbereik. ‘Ik wil niet die persoon zijn die nooit toegeeft dat hij zwak is.’
In 2019 was Bashar een van de UAF-Award genomineerden. Hij won niet, maar werd alom geprezen. Nog maar net in Nederland sprak hij nagenoeg perfect Nederlands en had hij al een mbo-diploma op zak. En dat alles terwijl hij zorgde voor zijn zieke broer, voetbaltraining gaf aan pupillen in zijn woonplaats Oisterwijk en achter de bar werkte om zijn (destijds) toekomstige hbo-studie te bekostigen. Bashar, man met een missie: integreren, voor zijn familie zorgen, slagen.
Nu, vier jaar later, is zijn missie bijna voltooid. In september begint Bashar met een stage bij de politie, het afsluitende onderdeel van zijn hbo-opleiding Business IT & Management. ‘De laatste loodjes.’ En daarna? We vroegen het hem. Bashar over de afgelopen vier jaar, mentale struggles, zijn familie en zijn toekomst:
Bashar, hoe gaat het met je?
‘Het gaat heel goed. Ik wil mijn hbo-studie graag halen en ben blij dat het einde in zicht is. In het begin lukte het niet, het eerste jaar aan Avans Hogeschool was erg moeilijk. Ik scoorde veel onvoldoendes, ook tijdens herkansingen. Als mensen vroegen hoe het ging, zei ik: goed! Ik vond het moeilijk om toe te geven dat het niet liep. Om hulp vragen zit niet in me, ik toon niet graag mijn zwaktes.’
Soms is het goed om de lat hoog te leggen, maar het kan ook verlammend werken, met zelfs depressie tot gevolg.
In het boek Alles goed?* vertel je openhartig over een depressie tijdens deze lastige fase. Wat hielp je erbovenop?
‘Ik vergeleek me steeds met andere studenten. Soms is het goed om de lat hoog te leggen, maar het kan ook verlammend werken, met zelfs depressie tot gevolg. Vergelijken is ook niet eerlijk, want iedereen heeft een andere achtergrond, de context – talent, afkomst, noem maar op – verschilt. Een goede vriendin liet me inzien dat er niet één deur is naar je dromen. Ik stapte over van Avans naar Fontys, waar de benadering praktischer is. Dat past beter bij mij. Er zijn vele wegen naar succes, kies de weg die past bij jou en je talenten. Het UAF heeft me tijdens die lastige periode ook goed gesteund. Wiskunde vond ik bijvoorbeeld erg moeilijk, daar heb ik extra begeleiding voor gekregen.’
En hoe gaat het nu met je broer?
‘Heel goed, zelfs zo goed dat hij zelfstandig mag gaan wonen. Ik ben erg trots op hem. Hij heeft inmiddels zijn mbo-2 horecadiploma gehaald en wil chefkok worden. Ik zie dat hij blij en op zijn plek is. Zowel lichamelijk als mentaal staat niets hem meer in de weg. Het is een enorme opluchting, ook voor mij. Ik maak me niet langer zorgen en heb daardoor meer ruimte in mijn hoofd. Ik kan me beter concentreren, wat erg handig is voor iemand die studeert, haha!’
Voor het eerst in acht jaar ontmoette je pas geleden je moeder en zussen in Dubai. Wat bijzonder!
‘Dat was ongelofelijk en een heel emotioneel moment. Ik huil normaal nooit, maar toen ik mijn moeder zag op het vliegveld, liet ik alles gaan. Een knuffel van vijf minuten voelde als tien jaar. Ik kon weer kind zijn, zo gelukkig was ik in acht jaar niet geweest. Toen ik uit Syrië vluchtte wist ik niet of ik mijn moeder ooit weer zou zien. Ik dacht dat ik al afscheid had genomen van het kind Bashar.’
Ik wil niet die persoon zijn die nooit toegeeft dat hij zwak is.
Dat zijn veel positieve ontwikkelingen, Bashar. Voel je inmiddels ruimte om ook je zwakte te tonen?
‘Om eerlijk te zijn kan ik de overlever Bashar maar moeilijk loslaten. Mijn goede vriendin zegt: “Geef het tijd, je hoeft nog geen afscheid van hem te nemen.” Toch hoop ik dat binnenkort wel te doen. Ik wil niet die persoon zijn die nooit toegeeft dat hij zwak is. Die persoon heeft mij misschien geholpen om het acht jaar vol te houden, maar uiteindelijk ben ik een mens en een mens heeft weleens pijn of kan gekwetst zijn. Op die momenten heeft een mens hulp nodig. Het zou fijn zijn als mensen zien: hé, Bashar ziet er niet goed uit, misschien moeten we vragen hoe het met hem gaat. Zulke ontmoetingen helpen mij verder.’
Je hoeft niet alles alleen te doen.
‘Precies, als je de hele tijd sterk bent, sluit je je af voor mensen.’
Wat zijn op dit moment je belangrijkste doelen?
‘Mijn hbo-opleiding afronden is topprioriteit. Daar gaat alle energie naar toe op dit moment. Daarna moet mijn carrière beginnen. Het lastige is dat ik oprecht niet weet wat ik wil doen. Het enige wat ik honderd procent zeker weet is dat ik mijn kennis en ervaring wil gebruiken om een verschil te maken in de maatschappij. Ik wil mijn kennis en ervaring op ICT-gebied gebruiken, net als de ervaring van vallen en opstaan. Er zijn veel momenten geweest waarop mijn broer en ik dachten: we zijn gevallen en komen hier nooit meer uit. Toch lukte het, dankzij doorzettingsvermogen. Die ervaring wil ik overbrengen aan anderen.’
Inmiddels weet ik: ik hoef me niet te schamen. Ik heb een vluchtverleden, maar daar is niets mis mee.
Als je terugkijkt op je beginjaren in Nederland, wat is het belangrijkste inzicht dat je hebt opgedaan?
‘Het begint met de taal. Als je niet kunt communiceren met mensen kun je je verhaal niet overdragen, je mening niet vertellen. Daarnaast: wees jezelf. Ik verzon een nepkarakter, deed alsof ik in Nederland geboren was. Dat werkt maar even, mensen prikken er snel doorheen. Inmiddels weet ik: ik hoef me niet te schamen. Ik heb een vluchtverleden, maar daar is niets mis mee. Toen ik mezelf begon te zijn werd alles opeens veel makkelijker. Drie: doe dingen die je leuk vindt. In mijn geval is dat voetballen. Zo nu en dan geef ik lezingen, bijvoorbeeld aan studenten. Ik vertel mijn verhaal en sluit standaard af met een positieve boodschap. Bijvoorbeeld: anderen mogen alles van je vinden, maar de mening van anderen hoeft niet jouw realiteit te worden. Luister, filter het negatieve eruit en gebruik wat je kunt gebruiken.’
Voor ‘Alles goed?’ blikte je met je broer uitgebreid terug op jullie levens en familiegeschiedenis. Hoe was dat?
‘We spelen open kaart. Het boek gaat over depressie, en depressie is niet leuk. Ik laat zien dat ik zwak ben geweest en het moeilijk had. Ik deel mijn gevoelens, ook met lezers die ik helemaal niet ken. Dat vond ik eng, maar dan bedacht ik steeds waarom ik het wilde. Iemand leest het en kan denken: dat heb ik ook, ik ben dus niet de enige in de wereld die hier last van heeft. Voor die persoon wordt het misschien makkelijker om zijn of haar verhaal te delen.’
Wat is je droom?
‘Dat ik de financiële mogelijkheden heb om mijn familie in Syrië te helpen. En ik wil mijn verhaal delen met heel veel mensen, in Nederland en als ik geluk heb internationaal. Ik zal de mensen vertellen dat het niet uitmaakt in welke problemen je zit. Hoe onmogelijk het soms ook lijkt te zijn: je kan het maken.’
*In Alles Goed? In gesprek over depressie delen veertien koppels wat hen geholpen heeft om uit een depressie of psychose te komen of om te gaan met een verslaving of eetstoornis. Het boek is nu verkrijgbaar in de boekhandel en online. Bij Youbedo gaat 12% van het aankoopbedrag naar een goed doel dat je zelf kiest. Bijvoorbeeld het UAF.
Hoe gaat het met Bashar?
Talent mag niet verloren gaan
Geef gevluchte studenten en professionals zoals Bashar de kans zich te ontwikkelen. Met jouw donatie maak jij voor hen een wereld van verschil.
Help jij vluchtelingen op weg?