Als dochter van een Kirgizische politica in ballingschap heeft Alisa Lavrenchenko (1994, Kirgizië) haar draai gevonden. Eindelijk. Na een moeilijke start in Nederland zette ze door. Inmiddels heeft ze een universitaire studie afgerond en onderbrak ze haar master om te helpen bij de opvang van Oekraïense vluchtelingen. Ook heeft ze haar artistieke talenten herontdekt.
Nee, Kirgizië is nooit ver weg in haar hoofd en hart. ‘Die plek verliet ik op mijn zestiende. Al mijn vriendschappen, al mijn houvast liet ik achter.’ Dat zou aanvankelijk voor eventjes zijn. Haar moeder was als hoge regeringsfunctionaris na een staatsgreep in gevaar. Helaas bleken de vijanden van haar moeder vrienden te zijn van het Kremlin. In dat krachtenveld is een terugkeer onmogelijk.
Op haar zeventiende belanden moeder en dochter in Winsum, uitgeroepen tot het mooiste dorp van Nederland. ‘Ik was opstandig, in de war, onzeker en ik heb het mijn moeder moeilijk gemaakt’, bekent Alisa. Haar vader en moeder zijn gescheiden. Met haar vader die in Moskou woont, belt ze regelmatig.
Ons interview vindt plaats in een café in Leiden. Op de achtergrond klinkt Nina Simone. Alisa vertelt dat ze graag zingt, jazz en soul. Die artistieke kant hoort bij haar. Als tiener wint Alisa met een vriendengroep de populairste tv-talentenjacht in Kirgizië. ‘Een comedyshow. Wat wij deden, leek een beetje op het improvisatietheater van De Lama’s.’ Leuke bijkomstigheid: haar moeder ziet ineens haar dochter op tv. ‘Dat was daarvoor altijd andersom.’
Eenmaal in Nederland gaat ze naar de toneelschool op de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht (HKU). Dat gaat mis. ‘Er was een harde, onderlinge competitie en ik werd gepest. Medestudenten begrepen niet waarom ik daar zat, met mijn taalachterstand.’ Als een bezetene leest Alisa Nederlandse literatuur en theaterstukken. Het mag niet baten. Alisa: ‘Ik belandde in een depressie en het kostte tijd om me op te richten.’ Dat lukt in de stad Groningen. ‘Mijn tweede thuis’, zegt Alisa. ‘Daar vond ik de vreugde terug.’ Aan de Rijksuniversiteit Groningen rondt ze de bachelor Europese talen en culturen af. ‘En ik kwam tot de ontdekking dat er ook aardige mensen in Nederland wonen.’
Aardige mensen zoals haar allereerste UAF-mentor Magda Bootsma met wie ze een warme band heeft ontwikkeld. ‘Ik beschouw haar als mijn tweede moeder. Ze heeft me altijd ondersteuning geboden, door dik en dun. Magda vond voor mij een zangcoach en liet me muzikaal weer ontwaken. We bezoeken elkaar vaak en onze band is onwijs hecht.’ Alisa vervolgt: ‘Het UAF wees me de goede kant op. Met persoonlijke gesprekken en soms ook praktische zaken, zoals reiskosten en lesboeken.’
'Ik heb best lang geworsteld met mijn identiteit, maar inmiddels heb ik me verzoend met wie ik ben.’
Oekraïners
Ondertussen is Alisa alweer drie stappen verder. In Leiden is ze vergevorderd met haar master Russian and Eurasian Studies. Eigenlijk zou Alisa bezig moeten zijn met haar eindscriptie maar in overleg met de universiteit heeft ze haar studie tijdelijk onderbroken. De reden: de oorlog die Poetin begon in Oekraïne. Het nieuws heeft Alisa in de actiestand gezet. ‘Mijn naam is Oekraïens en mijn familie komt daar oorspronkelijk vandaan. Mijn grootouders woonden niet ver van Kiev, voordat ze naar Kirgizië verhuisden.’
Inmiddels werkt ze voor de gemeente Delft, méér dan fulltime. Als sociaal beheerder begeleidt ze Oekraïense vluchtelingen bij vraagstukken over onderwijs, documenten, wonen, werk en (psychische) gezondheid. Alisa spreekt de taal, is ervaringsdeskundig als vluchteling. ‘En als ik tientallen vluchtelingen tegelijk moet toespreken, komt mijn podiumervaring ineens weer goed van pas.’
Naast haar werk is ze bezig met het opzetten van een tentoonstelling met werken van gevluchte Oekraïense vluchtelingen. Met de opbrengsten wil ze geld inzamelen voor Voices of Children, een organisatie die psychologische ondersteuning biedt aan oorlogskinderen. ‘We hebben al zeventig foto’s en zeventig illustraties, maar we zoeken nog expositieruimte. Of beter gezegd: een startsubsidie.’
De herontdekking van haar artistieke kant bezorgt haar nieuwe dromen. ‘Het lijkt me prachtig om culturele bruggen te slaan. Kunst uit Centraal Azië naar hier brengen en omgekeerd. Dat voelt goed, ook voor mezelf. Ik heb best lang geworsteld met mijn identiteit, maar inmiddels heb ik me verzoend met wie ik ben.’
Bescheiden
Op haar nominatie voor de UAF-Award reageert ze bescheiden. ‘Het voelt… raar.’ Als de verslaggever Alisa subtiel wijst op haar prestaties, maakt ze lachend een wegwuifgebaar. ‘Ik weet niet of ik wel zo’n doorzetter ben. Misschien wel, maar weet je… ik had toch helemaal geen keuze? Wel heb ik ondervonden wat je nodig hebt om als vluchteling drempels te overwinnen. Mijn advies aan anderen? Geef niet op en geef jezelf een kans. Stop nooit met jezelf te ontdekken!’
UAF-Award 2022
Ieder jaar reiken we de UAF-Award uit. Met de verkiezing vraagt het UAF aandacht voor het potentieel en het doorzettingsvermogen van gevluchte studenten en professionals die hier aan hun toekomst werken.
Alisa is een van de zes genomineerden die zich onderscheidt door haar studie- en werkprestatie en haar inzet voor de samenleving. Bekijk haar nominatievideo hieronder.
Talent mag niet verloren gaan
Geef gevluchte studenten en professionals zoals Alisa de kans zich te ontwikkelen. Met jouw donatie maak jij voor hen een wereld van verschil.
Help jij vluchtelingen op weg?
![UAF-logo-staand-zonder-payoff-[RGB]](https://www.uaf.nl/wp-content/uploads/2023/02/cropped-UAF-logo-staand-zonder-payoff-RGB-223x300.png){kind=logo}
