Sadeq Hedayat Fonds: geïnspireerd door Iran, gericht op een nieuwe toekomst in Nederland

In 2019 was het precies acht jaar geleden dat Hans Elzenga besloot een eigen fonds onder te brengen bij het UAF, bestemd voor Iraanse vluchtelingstudenten. Achter de oprichting van het Sadeq Hedayat Fonds schuilt een persoonlijk verhaal, dat terugvoert naar het Iran van de jaren zeventig.

Na vier jaar voor de klas te hebben gestaan in het lager onderwijs, maakte Hans Elzenga in 1966 de overstap naar een technische studie in Delft. Het was in die studietijd dat hij voor het eerst in contact kwam met vluchtelingstudenten, Chilenen die na de staatsgreep van Pinochet door Nederland werden opgevangen.

Na zijn studie ging hij aan de slag bij een ingenieursbureau met het idee om uitgezonden te worden, bij voorkeur naar Spaans- of Portugeestalige landen. Zijn eerste klus betrof echter een aantal korte uitzendingen naar Iran. ‘Aanvankelijk was ik niet erg enthousiast over mijn bestemming; een taal die ik niet sprak, een dictatuur van de Shah die zich krampachtig overeind hield. Maar eenmaal in Iran zelf raakte ik diep onder de indruk van de vriendelijke en gastvrije bevolking en de rijke taal en cultuur van het land.’

Die indruk bleef hem altijd bij, evenals het voornemen om zich verder in de taal en cultuur van het land te verdiepen. Dat liet echter op zich wachten. Twee maanden na zijn laatste bezoek aan Iran kwam de revolutionaire omwenteling en ging het land voor lange tijd op slot.

Na zijn pensionering kreeg hij opnieuw de kans om te gaan studeren, ditmaal Nieuw-Perzisch in Utrecht. Hij besloot een fonds op naam op te richten bij het UAF om de studiemogelijkheden die hij zelf kreeg ook te bieden aan buitenlandse studenten in minder rooskleurige omstandigheden. ‘De doelstelling van het fonds was duidelijk, en een naam snel gevonden: die van de Iraanse schrijver Sadeq Hedayat, één van de eerste schrijvers die in Iran de vensters opende naar Europa en wiens verdeelde hart zowel in Iran als in Frankrijk lag.’

Tekst: Laura van Gelder