Iraakse wetenschapper Ahmad: ‘Scholars at Risk redt mensen, en het redt wetenschappelijk onderzoek’

Persona non grata

Van 2005 tot 2009 studeert Ahmad archeologie aan de Stony Brook University in New York. Hij richt zich op paleoantropologie, een studie die uitgestorven mensachtigen bestudeert om inzicht te krijgen in de evolutie van de mens. Na zijn terugkeer in 2009 krijgt Ahmad een baan aangeboden aan de universiteit van Mosul. Zijn onderzoeksonderwerp zorgt ervoor dat hij zijn leven niet meer zeker is. Lesgeven in evolutieleer wordt bemoeilijkt. Hij wordt meerdere malen bedreigd door studenten en collega-professoren. Langzamerhand verandert hij in een persona non grata binnen de universiteit.

Vlucht

In 2014 wordt Ahmad gedwongen om te vluchten nadat ISIS de gehele rechterzijde van Mosul bombardeert. Mosul is verdeeld in twee gedeeltes, wat de bevolking ‘de rechterkant’ (de oude stad), en de ‘linkerkant’ noemt. Vijf bruggen vormen de verbindingswegen. Ahmad woont met zijn familie in de modernere, linkerzijde van Mosul. Na een inval van ISIS in zijn woning vlucht hij met zijn familie via korte verblijfsperiodes in dorpjes naar Erbil, de hoofdstad van Koerdistan.

Aanvraag geaccepteerd

In Erbil zoekt Ahmad contact met zijn collega’s in de Verenigde Staten. Een academische positie in Amerika zou zijn leven en dat van zijn familie kunnen redden. Via een kennis hoort hij van Scholars at Risk. Hij krijgt snel goed nieuws: zijn aanvraag is geaccepteerd, en de Vrije Universiteit in Amsterdam heeft plek voor hem. In Amsterdam is Ahmad nog nooit geweest, laat staan dat hij heeft gehoord van de VU. Om Irak samen met zijn vrouw en hun jonge zoon en dochter te kunnen verlaten, heeft Ahmad voor ieder familielid de juiste papieren nodig. Uiteindelijk kost dit bijna een jaar. Gedurende deze periode neemt de onzekerheid bij de familie toe. Er is geen geld voor de dure vliegtickets naar Nederland. Scholars at Risk zamelt via Facebook geld in om de vliegtickets voor Ahmad en zijn familie te bekostigen.

Er is geen geld voor de dure vliegtickets naar Nederland. Scholars at Risk zamelt via Facebook geld in om de vliegtickets voor Ahmad en zijn familie te bekostigen.

In Nederland

In maart 2016 landt Ahmad met zijn vrouw, zoon en dochter op Schiphol. Na een lange periode van wachten en onzekerheid, kan de familie weer opgelucht ademhalen. Het initiële jaarcontract van Ahmad wordt verlengd: hij start in de zomer van 2017 met een PhD aan dezelfde universiteit. Met deze aanstelling is Ahmad ervan verzekerd dat hij de komende vier jaar in Nederland kan verblijven. Zijn vrouw meldt zich aan bij het UAF: zij wil graag weer haar beroep als wiskundeleraar oppakken op een Nederlandse middelbare school.

Dankbaar

Ahmad is Scholars at Risk en het UAF zeer dankbaar. Hij is blij dat hij op tijd Irak heeft kunnen verlaten, dat zijn kinderen nog te jong waren om zich de verschrikkingen te kunnen herinneren. Zij zitten nu op school, en hebben Nederlandse vriendjes. Ahmad: ‘Als ik de mogelijkheid krijg om Scholars at Risk te ondersteunen, doe ik dat onmiddellijk. Met een donatie red je mensen én red je wetenschappelijk onderzoek. Ik wil mij voor meer dan honderd procent inzetten voor dit programma.’

Fotografie: Suzanne Blanchard