‘Er dreigde een verloren generatie te ontstaan. Het besluit van het kabinet is een belangrijke doorbraak richting toegankelijk hoger onderwijs voor Oekraïense jongeren. Liever nog zie ik dat we dit nu al regelen voor september 2026, zodat jongeren niet onnodig een jaar hoeven te wachten’, zegt Mir Huisman, directeur-bestuurder van het UAF.

Wat verandert er per 1 september 2027? 

Tot nu toe vallen Oekraïense vluchtelingen onder de Richtlijn Tijdelijke Bescherming. Daardoor hebben zij geen recht op studiefinanciering en betalen zij niet het wettelijke collegegeld, maar het veel hogere instellingstarief. Dat ligt grofweg tussen de 8.000 en 15.000 euro per jaar, in plaats van 2.601 euro collegegeld. Voor de meeste Oekraïense jongeren is studeren daardoor simpelweg onbetaalbaar.  

In de Kamerbrief over de opvang van Oekraïense vluchtelingen maakt het kabinet nu bekend dat deze groep vanaf 1 september 2027 een tijdelijke verblijfsstatus van drie jaar krijgt. Onder deze nieuwe status krijgen Oekraïense studenten eindelijk toegang tot het wettelijk collegegeld. Concreet betekent dit dat zij vanaf studiejaar 2027/2028 niet langer tienduizenden euro’s per jaar hoeven te betalen, maar het reguliere collegegeld. Hierdoor kunnen naar verwachting duizenden jongeren eindelijke starten met een studie. 

Maatregel komt te laat  

Hoewel dit besluit een belangrijke stap vooruit is, komt de maatregel wel laat voor veel jongeren. ‘Voor Oekraïense jongeren die komend jaar willen beginnen met een studie is dat nog altijd onbetaalbaar. Zij verliezen een kostbaar jaar’, zegt Huisman. In september heeft de Tweede Kamer een motie aangenomen om studeren voor deze jongeren mogelijk te maken. Het UAF roept het kabinet op om studeren vanaf volgend studiejaar mogelijk te maken.

Motie in de Tweede Kamer 

In samenwerking met Universiteiten van Nederland (UNL), de Vereniging Hogescholen (VH) en andere partners houdt het UAF houdt zich sinds het begin van de oorlog al intensief bezig met de positie van Oekraïense jongeren die in Nederland willen studeren. In september leidde dat ertoe dat de Tweede Kamer een motie aannam om studeren voor Oekraïense jongeren mogelijk te maken.  

Wederopbouw Oekraïne  

Huisman: ‘We geven als Nederland miljarden uit aan kogels en kanonnen voor Oekraïne. Ik ben blij dat we eindelijk een fractie van dat bedrag ook gaan investeren in kennis en kunde van Oekraïense jongeren. Als zij hun talenten kunnen ontwikkelen, een diploma kunnen halen, dan kunnen zij later bijdragen aan de wederopbouw van hun land.’